Ankraj Nedir? Nasıl Yapılır?
Kökeni İngilizce anchor kelimesinden gelen ankraj, genel olarak ifade edildiğinde sabitleme anlamı taşımaktadır. Teknik olarak ankraj nedir sorusuna cevap verecek olursak; inşaat sektöründe betonarme yapı içerisinde kullanılan çelik yada demir malzemelerin beton içerisine sabitlenmesidir.
Detaylı olarak ifade etmek gerekirse, beton yüzeylere farklı açılarla açılmış deliklere, mukavemeti güçlü paslanmaz çelik malzemeli ön germeli halatlara, beton enjeksiyonu yapılarak oluşturulan işlemdir. Bu ankrajlar, üzerine uygulanan gerilme kuvvetini zemine iletirler.
Ankraj Nasıl Yapılır?
Ankrajda hedeflenen, beton zeminde açılmış bir deliklerin içerisine çelik ya da demir donatıların yerleştirilip, gerilme kuvvetini zemine ulaştırmalarıdır. Ankraj işlemi uygulanırken;
- Yüzeye matkap ile deliklerin açılması,
- Açılan delik içerisindeki parçacıklardan arındırılması,
- Açılıp temizlenen deliklere filiz ekme epoksi işlemi uygulanması,
- Enjeksiyon yapılmış deliklere çelik ya da demir yerleştirilerek işlemin tamamlanması.
Ankraj Elemanları Nedir ve Nerede Kullanılır?
Ankraj laması, ankraj kulağı ve ankraj demiri gibi ankraj elemanları; güvenlik ve yüksek mukavemet için bazı elemanlardan destek alabilmektedir. Güvenlik amaçlı saplama elemanlarından, yüksek mukavemet gereken alanlarda ise gijon elemanlarından destek alınmaktadır.
- Zayıf zeminlerde çökme gibi olumsuz durumları önlemek,
- Yeraltındaki yol ve otoparkların inşaatlarında
- Baraj inşaatlarında
- İskele inşaatlarında
- Derin kazılardaki çalışanların güvenliği amaçlı
- Betonarme yapılarda depreme karşı önlem amaçlı kullanılmaktadır.
Ankrajın Yararları
Kalabalık nüfusa sahip bölgelerdeki kazılar güvenli ve daha ekonomik olarak yapılmaktadır. Dolayısıyla arka dolgu ihtiyacı ortadan kalkmaktadır. Yatayda kazı alanı azaldığından; yol, elektrik, su gibi şebeke tesisatlarının zarar görmesi engellenmektedir. Dolayısıyla çaplı kazı alanlarında zeminde zedelenme azalmaktadır.
Zemin Ankrajı Nedir?
Zemin ankraj işleminde, zemin içerisine konumlanan çelik donatılar, gerilme ile oluşan çekim kuvvetini zemine ileterek direnme gücünü arttırmaktadır. Zeminde açılan deliklere toron ve tendon adı verilen adı verilen güçlü çubuklar çimento vasıtasıyla sabitlenmektedir. Diğer uçları ise plakalar vasıtasıyla duvarlara birleştirilmektedir. Derin kazılarda perde beton arkasındaki zeminin direnme gücü arttırılarak zemin ankrajı ile güvenliği arttırılmaktadır.
Zemin ankrajı 3 ana aşamadan oluşmaktadır.
Tendonların bağlantı yapıldığı kısımlara ankraj kafası denilmektedir. Zeminde açılan deliklere yerleştirilen tendon çubukları, beton enjeksiyonuyla yerleştirilmektedir. Bu kısımlara hidrolik sistemler ile öngerme uygulanmaktadır. Germe kafası, sıkıştırıcı kama, taşıyıcı plaka gibi parçalardan oluşmaktadır.
Serbest ankraj boyu, ankraj kafası ve ankraj kökü arasındaki bölgedir. Bu bölgede yer alan tendon veya toronlar plastik malzemeler ile sarılmalıdır. Bu malzemeye koruyucu yaka denir. Amacı, ankrajda uygulanan enjeksiyonun serbest boy içinde yer alan halatlara ulaşmadan kök kısma erişimini sağlar.
Ankraj kökü, delik açılan kısım ile serbest boy arası olan, halatların enjeksiyon ile doldurulmasından oluşan kısımdır.
Zemin Ankrajı Nasıl Yapılmaktadır?
Yüksek derinliğe sahip inşaat alanları etrafındaki yapılara zarar vermeden güvenlik sağlamak için öngermeli ankraj (geçici ankraj) ve kalıcı ankraj uygulanmaktadır. İnşaat alanında açılan çukurun kapatılana kadar su basması gibi durumları önlemek amaçlı geçici ankraj uygulanmaktadır.
Kalıcı ankraj ise açıkta kalan derin kazıların desteklenmesi için kullanılmaktadır. Teknik kurallar yönünden hassas olunması gereken bir modeldir. Aksi halde ilerleyen zaman içerisinde güvenlik riskleri doğurabilmektedir.
Öngermeli ankrajlarda;
- Yüzey üzerindeki delikler 10-30 derecelik açılarla delinmelidir.
- Eğer açılan kuyularda su yada çamur varsa bunlardan arındırılmalıdır.
- Açılan kuyular kaliteli çimentolar kullanılarak beton enjeksiyonu yapılmalıdır.
- Ankraj kafası, plakası ve grip elemanları montajlanarak germe işlemi uygulanır.
- Gergi işlemi germe makineleri ile yapılarak uygulama tamamlanmalıdır.
Benzer Yazılar