Arama:
Şub 5 2023
Ankraj Nedir? Ankraj Yapım Yöntemleri Nelerdir?

Ankraj Nedir?

Yığma betonarme yapı ve binalarda güvenlik amaçlı çelik donatı elemanlarının beton içerisine bağlanması işlemine ankraj denilmektedir. Ankraj işleminin ana görevi üzerlerindeki gerilme kuvvetini zemine iletmektir. Fransızcada ancrage “demirleme”, İngilizcede anchor “çapa” kelimelerinden türemiştir. Fransızcada ancre “gemi demiri, çapa” sözcüğünün aldığı son ek “age” ile türetilmiştir. Türkçe’de ise ankraj olarak kullanılmaktadır.

Ankraj Yapım Yöntemleri

Betonarme yapı üzerinde açılmış deliklere yerleştirilen ankrajlar cıvatalarının sıkılması ve ardından genleşmesiyle ankraj deliğini kapatırlar. Böylece ankrajın üzerlerine gelen gerilme kuvveti, çelik donatı ile delik arasında oluşan sürtünme kuvvetleri aracılığıyla taşınmaktadır.

Açılan ankraj deliklerine yerleştirilen çelik donatının korozyona karşı korumalı olması ve belli açılarla yerleştirilmesi önemlidir. Yerleştirilme işleminde beton enjeksiyonu uygulanmaktadır. Ankrajlar zemin üzerinde oluşan gerilme kuvvetini ileterek yapının güvenli hale gelmesini sağlamaktadırlar.

Çelik donatı ve betonun birleştirileceği zaman taze betona uygulanan ankraj, uygulaması kolay olduğundan çoğu zaman da sertleşmiş beton üzerine uygulanmaktadır.

Ankraj Uygulaması

Betonarme yapıların güvenlk unsurları olan ankraj yöntemi genel anlamda aşağıda belirtilen adımlarla yapılmaktadır.

  • Ankraj uygulanacak bölüm beton üzerinde matkap vb araç ile delinmelidir.
  • Delik içerisinde kalan beton parçacıkları delikten sıkılan hava vasıtasıyla çıkarılıp temizlenmelidir.
  • Ankraj için açılan deliğe kimyasal yapıştırıcı epoksi sıkılmalıdır.
  • Ardından deliğe çelik veya demir donatı yerleştirilmektedir.
  • Son adım ise epoksinin kuruyup direnç kazanması beklenmektedir.

Beton Ankrajı Nasıl Yapılır?

Ankraj beton zeminlerde sık kullanılmaktadır. Zemin üzerine belirli açılarda delikler açılmaktadır. Bu deliklerin içine hava sıkılarak, toz parçaları ve beton kırıntıları temizlenmelidir. Temizlenmiş deliklerin içerisine yapıştırıcı (epoksi) sıkılır. Ardından deliklerin içerisine çelik veya demir donatılar yerleştirilmektedir.

Zemin Ankrajı Yapılışı

İnşaat alanında tercih edilen ankrajın en sık kullanım alanı zemin ankrajı tipidir. Zemin ankrajı kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır.

Pasif Ankrajlar

Tek başına yük taşıyamayan ankraj tipi olup, yük taşınabilmesi için zeminin ankrajla hareket etmesi gerekir.

Öngermeli Ankrajlar

Büyük hareketleri düşük seviyeye indirgeyen ankraj çeşitidir. Bu  ankraj tipi, geçici ve kalıcı ankrajlar olarak ikiye ayrılmaktadır. İnşaat sırasında uygulanan ve kısa süre katkı sağlayan ankrajlar, geçici ankrajdır. Ortalama olarak iki sene ömrü vardır. Kalıcı ankrajlar ise, kazı ve yapı alanlarında sürekli destek sağlarlar. Bu ankrajın yaklaşık ömrü 75-100 yıldır.

Ankraj Uygulamasında Kullanılan Elemanlar

  • Plaka
  • Kama
  • Kafa
  • Çelik Halat
  • Ankraj Kökü
  • Merkezleyici
  • Koruge Boru
  • Ayırıcı
  • Enjeksiyon

Ankraj Uygulamasının Faydaları

Özellikle inşaat alanında güvenlik ve ekonomi sağlayan ankrajın faydaları oldukça fazladır. Ankraj kullanmanın en önemli ana sebebi betonarme yapılardaki güvenlik konusudur. İnşaat maliyetleri düşünüldüğünde ankraj uygulamasının maliyet anlamında da faydası vardır. İnşaat zeminlerinde ani durumlarda alternatif çözümler üretilmesinde rol oynar.

 

Diğer Yazılar

admin 0 Yorumlar
Tem 12 2022
Ankraj Nedir? Nasıl Yapılır?

Kökeni İngilizce anchor kelimesinden gelen ankraj, genel olarak ifade edildiğinde sabitleme anlamı taşımaktadır. Teknik olarak ankraj nedir sorusuna cevap verecek olursak; inşaat sektöründe betonarme yapı içerisinde kullanılan çelik yada demir malzemelerin beton içerisine sabitlenmesidir.

Detaylı olarak ifade etmek gerekirse, beton yüzeylere farklı açılarla açılmış deliklere, mukavemeti güçlü paslanmaz çelik malzemeli ön germeli halatlara, beton enjeksiyonu yapılarak oluşturulan işlemdir. Bu ankrajlar, üzerine uygulanan gerilme kuvvetini zemine iletirler.

Ankraj Nasıl Yapılır?

Ankrajda hedeflenen, beton zeminde açılmış bir deliklerin içerisine çelik ya da demir donatıların yerleştirilip, gerilme kuvvetini zemine ulaştırmalarıdır. Ankraj işlemi uygulanırken;

  1. Yüzeye matkap ile deliklerin açılması,
  2. Açılan delik içerisindeki parçacıklardan arındırılması,
  3. Açılıp temizlenen deliklere filiz ekme epoksi işlemi uygulanması,
  4. Enjeksiyon yapılmış deliklere çelik ya da demir yerleştirilerek işlemin tamamlanması.

Ankraj Elemanları Nedir ve Nerede Kullanılır?

Ankraj laması, ankraj kulağı ve ankraj demiri gibi ankraj elemanları; güvenlik ve yüksek mukavemet için bazı elemanlardan destek alabilmektedir. Güvenlik amaçlı saplama elemanlarından, yüksek mukavemet gereken alanlarda ise gijon elemanlarından destek alınmaktadır.

  • Zayıf zeminlerde çökme gibi olumsuz durumları önlemek,
  • Yeraltındaki yol ve otoparkların inşaatlarında
  • Baraj inşaatlarında
  • İskele inşaatlarında
  • Derin kazılardaki çalışanların güvenliği amaçlı
  • Betonarme yapılarda depreme karşı önlem amaçlı kullanılmaktadır.

Ankrajın Yararları

Kalabalık nüfusa sahip bölgelerdeki kazılar güvenli ve daha ekonomik olarak yapılmaktadır. Dolayısıyla arka dolgu ihtiyacı ortadan kalkmaktadır. Yatayda kazı alanı azaldığından; yol, elektrik, su gibi şebeke tesisatlarının zarar görmesi engellenmektedir. Dolayısıyla çaplı kazı alanlarında zeminde zedelenme azalmaktadır.

Zemin Ankrajı Nedir?

Zemin ankraj işleminde, zemin içerisine konumlanan çelik donatılar, gerilme ile oluşan çekim kuvvetini zemine ileterek direnme gücünü arttırmaktadır. Zeminde açılan deliklere toron ve tendon adı verilen adı verilen güçlü çubuklar çimento vasıtasıyla sabitlenmektedir. Diğer uçları ise plakalar vasıtasıyla duvarlara birleştirilmektedir. Derin kazılarda perde beton arkasındaki zeminin direnme gücü arttırılarak zemin ankrajı ile güvenliği arttırılmaktadır.

Zemin ankrajı 3 ana aşamadan oluşmaktadır.

Tendonların bağlantı yapıldığı kısımlara ankraj kafası denilmektedir. Zeminde açılan deliklere yerleştirilen tendon çubukları, beton enjeksiyonuyla yerleştirilmektedir. Bu kısımlara hidrolik sistemler ile öngerme uygulanmaktadır. Germe kafası, sıkıştırıcı kama, taşıyıcı plaka gibi parçalardan oluşmaktadır.

Serbest ankraj boyu, ankraj kafası ve ankraj kökü arasındaki bölgedir. Bu bölgede yer alan tendon veya toronlar plastik malzemeler ile sarılmalıdır. Bu malzemeye koruyucu yaka denir. Amacı, ankrajda uygulanan enjeksiyonun serbest boy içinde yer alan halatlara ulaşmadan kök kısma erişimini sağlar.
Ankraj kökü, delik açılan kısım ile serbest boy arası olan, halatların enjeksiyon ile doldurulmasından oluşan kısımdır.

Zemin Ankrajı Nasıl Yapılmaktadır?

Yüksek derinliğe sahip inşaat alanları etrafındaki yapılara zarar vermeden güvenlik sağlamak için öngermeli ankraj (geçici ankraj) ve kalıcı ankraj uygulanmaktadır. İnşaat alanında açılan çukurun kapatılana kadar su basması gibi durumları önlemek amaçlı geçici ankraj uygulanmaktadır.

Kalıcı ankraj ise açıkta kalan derin kazıların desteklenmesi için kullanılmaktadır. Teknik kurallar yönünden hassas olunması gereken bir modeldir. Aksi halde ilerleyen zaman içerisinde güvenlik riskleri doğurabilmektedir.

Öngermeli ankrajlarda;

  • Yüzey üzerindeki delikler 10-30 derecelik açılarla delinmelidir.
  • Eğer açılan kuyularda su yada çamur varsa bunlardan arındırılmalıdır.
  • Açılan kuyular kaliteli çimentolar kullanılarak beton enjeksiyonu yapılmalıdır.
  • Ankraj kafası, plakası ve grip elemanları montajlanarak germe işlemi uygulanır.
  • Gergi işlemi germe makineleri ile yapılarak uygulama tamamlanmalıdır.

Benzer Yazılar

admin 0 Yorumlar
Haz 20 2022
Kimyasal Dübel ve Filiz Ekme Teknikleri

Kimyasal Dübel

Beton ve betona benzeyen  sert malzemelerin birbirine sağlam bir şekilde birleştirilmesi için kullanılan malzemelerdir. Kimyasal dübeller standart dübel çeşitlerine göre bir çok artısı mevcuttur. Sıvı olması nedeniyle boşlukları tümüyle dolduran ve sızdırmazlık sağlarlar. Derinlik sınırı olmadan uygulanabilmektedir.

Kimyasal dübeller fiziksel dübeller ile kullanıldığı taktirde üst seviye sağlamlık ve ankrajlama sağlayacaktır.

Kimyasal dübel uygulamalarında, çimento ve epoksi kaynaklı ürünler kullanılmaktadır. Özellikle onarım ve güçlendirme amaçlanıyorsa; beton basınç dayanımı bilinmesi gerekmektedir. Beton basınç dayanımı hesaplamasında tahribatlı ve tahribatsız olmak üzere iki farklı yöntem mevcuttur.

– Tahribatlı hesaplamada betondan numune alınmaktadır. Buna “karot alma” denilmektedir. Karot alınmış yer daha sonra mutlaka doldurularak düzeltilmelidir.).  Alınan beton numunesinin basınç dayanımı tespit edilir. Karot hesaplanırken beton yaşı, demir miktarı, karot boyutları dikkate alınır.

– Tahribatsız hesaplama metodunda Schmidt çekici, ultrases ve beton kalıba dökülmeden önce beton santralinden alınan beton numunelerine basınç dayanımı uygulanır.

Kimyasal dübeller filiz ekimi için beton ve taş duvarlarda kullanılmaktadır. Büyük yüklerde ankraj için de kullanılmaktadır. 20 C’de 6 dakika sürede uygulama yapılmalıdır. Kürleşme süresi yaklaşık 1 saattir.

Epoksili Filiz Ekmek

Bina güçlendirme çalışmalarında kullanılan epoksili filiz ekme işlemi, beton içinde açılan deliğe uygulanmaktadır. Delik bir matkap ile beton üzerinde oluşturulmaktadır. İçine yerleştirilen demir çubuk ardından iki beton blok birbirine Epoksi malzeme ile tutturulmaktadır.

İnşaat sektöründe bina içi destek gerektiren yerlerde filiz ekimi uygulanmaktadır. Filiz ekme genel olarak binada tespit edilen sorunları kalıcı olarak çözme hedeflenmektedir. Burada 2 farklı filiz ekim tekniği uygulanmaktadır. Bunlardan biri kimyasal dübelle filiz ekme tekniği olarak bilinir. İkincisi ise epoksi tekniği ile filiz ekme olarak ifade edilmektedir. Her iki teknik inşaat sektöründe aktif bir şekilde uygulanmaktadır. Özellikle binalarda kalıcı çözüm ve ısı kayıplarını önlemek için bu iki yöntem tercih edilmektedir.

Filiz ekimi yapılma nedenleri ve kullanım alanları ise şu şekilde sıralanabilir:

  • Yıpranan bina bloklarının tamiri ve kolonların desteklenmesi
  • Binada meydana gelen kırıkların ve çatlakların ortadan kaldırılması
  • Liman, baraj, su arıtma sistemleri ile ilgili oluşan yapısal hasarların giderilmesi
  • Kopan ya da çöken beton alanların tamir edilmesi

Kimyasal Dübel ile Filiz Ekimi Uygulaması

Kimyasal dübel kullanılarak yapılan filiz ekiminde yoğun yapıştırıcı özellikli bir dolgu maddesi kullanılmaktadır. Öncesinde bu bölge, delinir ve hasarlı kısımların bakımı yapılır. Bunlar için de delinecek bölge ve ne kadar derine inileceği tespit edilmektedir. Örneğin beton bloklar içinde hasar almış alan, bir matkap yardımıyla delinir ve hasar giderilir. Böylece inşaat içinde sorun çıkaran bölgelerin ortadan kaldırılması sağlanır. Kimyasal dübelle filiz ekimi için kullanılan malzeme polyester ve reçine karışımından oluşan yapışkan yapılıdır. Çok yoğun yapıştırıcı özelliği sayesinde bloklar arasında boşluk ya da hava deliği kalmasının da önüne geçmeye yaramaktadır. İşlem sonrasında malzemenin kuruması ve alanın tamamen birbirine tutunması, açılan deliğin büyüklüğüne ve kullanılan malzemeye göre değişmektedir.

Epoksi ile Filiz Ekimi Nasıl Yapılır

Beton zemin içine demir yerleştirmek için epoksi ile filiz ekme tekniği kullanılmaktadır. Bina güçlendirme çalışmalarında kullanılan epoksili filiz ekme işlemi, beton içinde delik açarak yapılmaktadır. Bunun için açılmak istenen çapta boşluk, bir matkap yardımıyla beton üzerinde oluşturulmaktadır. İçine demir çubuk yerleştirildikten sonra iki farklı beton blok birbirine epoksi malzeme ile tutturulmaktadır. Böylelikle beton içinde oluşabilecek demir hasarının da önlenmesi amaçlanmaktadır. Filiz ekmek için öncelikle işlem yapılacak alanın çapının belirlenmesi önem taşımaktadır. Delme işlemi yapılacak olan alanın doğru belirlenmesi, ekstra maliyet çıkmaksızın çalışmayı gerçekleştirmeye yaramaktadır. Zaten beton içinde gömülü olan demir çubuğun pas ve diğer pisliklerden arındırılması için bu yöntem sıklıkla tercih edilmektedir.

Filiz Ekimi Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler

İnşaatlarda filiz ekimi yapmanın bazı püf noktaları bulunmaktadır. En önemlisi kullanılan malzemelerin ve araçların özelliklerini iyi bilinmesi gerekmektedir. Çünkü kimyasal ve çok etkili yapışkan maddeler, insan sağlığı açısından da en basitinden tahriş gibi riskler taşıyabilmektedir. Ayrıca işin sorunsuz yapılması için takip edilmesi gereken kuralları iyi bilmek gerekmektedir. Bütün bunları maddeler halinde sıralayacak olursak:

  • Epoksi uygulanacak alanın önceden belirlenmiş olması gerekmektedir.
  • Bu alanda hangi filiz ekimi tekniği uygulanacağı belirlenmelidir
  • Alanın doğru şekilde delinmesi ve demir bakımının düzgün yapılması önemlidir.
  • Filiz ekme işlemi için gerekli bütün aşamaların doğru yapıldığından ve beton parçaların birbirine doğru tutturulduğundan emin olunmalıdır.

Filiz ekimi işlemi dikkat edilerek tamamlandığı taktirde, binalarda ve yapılarda oluşan hasarlara kalıcı çözümler sağlamaktadır.

İnşaatlarda bina ya da yapıları kuvvetlendirme ve epoksi kaplı inşaat demiri olarak adlandırılır. Kullanıldığı yerde yapıyı güçlendirmek ve kullanım süresini uzatmak için tercih edilmektedir. Epoksi kaplı inşaat demirleri ASTM A 775/775M standartlarına göre üretimi yapılır.
İnşaat sektöründe eski yapıların güçlendirilmesinde kimyasal ankraj uygulanmaktadır. Diğer adı filiz ekimi olarak da bilinmektedir. Burada eski ile yeni beton karıştırılarak daha güçlü ve sağlam bir beton elde edilmektedir.

Benzer Yazılar

admin 0 Yorumlar
Haz 1 2022
Ankraj Demiri Nedir?

Ankraj Nedir? Ankraj Demiri Ne İşe Yarar?

Zemine oturtulmak istenen parçanın esnekliğini ortadan kaldırıp sağlam bir şekilde zemine oturmasına ankraj denir. Kelime anlamı olarak demirleme sabitleme anlamı taşıyan ankraj yada ankraj demiri kelimesi köken olarak Fransızca ancrage kelimesinden gelmektedir. İngilizce ise bir nesneyi sabitlemek anlamında Anchorage kelimesinden türetilmiş anchor bar, anchoring iron olarak kullanılmaktadır.

Ankraj Nedir?

Çelik bir teçhizatın, beton benzeri malzeme ya da ortam içerisine yerleştirilmesi işlemi ankraj olarak adlandırılmaktadır. Çelik donatılar tercih edildiğinden çelik ankraj adı da kullanılmaktadır. Donatının yerleştirileceği yerde belirli bir açı ile açılmış deliklere beton enjeksiyonu yapılmaktadır.

Ankraj Nerede Kullanılır?

Ankraj genel olarak bir unsuru bir yere güvenli bir şekilde sabitleme anlamını taşımaktadır. İnşaatlar da betonarme olarak ifade edilen unsurların çelik donatılara bağlanılması ve sabitlenmesi. Bir çok farklı ankraj çeşidi mevcuttur. Bunlar arasında sertleşmiş betona yapılan ankraj, öngermeli ankraj, kalıcı ankraj, fore kazık gibi… Aynı zamanda ankrajın bir diğer adı demir pim olarak geçen bir demir çeşididir. En çok mühendislik ve inşaat alanlarında kullanılan bir terimdir. Özellikle inşaat sektöründe yapıların deprem gibi doğal afetlere karşı güvenli olmasını sağlamaktadır.

Yani burada ki temel amaç, demir ve çelikten olan inşaat malzemelerinin beton içerisine yerleştirilmesidir. Bu beton içerikler bilindiği üzere duvar veya kolonlar olarak geçmektedir. Bu işlem, zeminler de açılan deliklere, yüksek dayanımlı özel çelik malzemelerden yapılmış halat grubunun yerleştirilip beton enjeksiyonunun yapılmasıdır. Bu ifade mühendislikte geçen bir ifadedir. Gevşek zeminler de, yer altı otoparkların da, barajlar da, kazılar da, yer altı ulaşım alanların da çokça kullanılmaktadır. Temel amacı dayanıklı yapıların oluşturulmasıdır.

Örneğin fore kazık en çok uygulanan yapım yöntemlerinden biridir. Taban alanın; belirlenen ölçülerde dairesel kesitli delgi yapılıp, demir donatı yerleştirilerek beton dökülmesine fore kazık ankraj sistemi denilmektedir. Günümüzde depreme dayanıklı yapıların inşası için fore kazık sistemi uygulanmaktadır. Derin temellerle inşa edilecek yapıların yüklerini, zayıf zeminlerden güçlü zemine taşımak için fore kazık kullanılmaktadır.

Ankraj Demiri Ne İşe Yarar?

Kademeli gövde yapısı sayesinde zemine basit bir şekilde tutturulan ankraj demirlerinin 2 çeşidi vardır. Bunlar dolu ankraj demiri ve boş ankraj demiridir. Genellikle korkuluk sistemlerinden sağlamlık ve güvenlik nedeniyle kullanılmaktadır. İsteğe göre iç vidalı ankraj demiri ya da dış vidalı ankraj demiri üretimi yapılabilmektedir.

Ankraj, güçsüz zeminlerde çökmeye engel olur. Örneğin yer altında bulunan otoparklarda veya yeraltı ulaşım güzergahlarında kullanılmaktadırlar. Barajlarda yükseltme, denizin kıyı şeridine vuran dalgalarının iskelelere zarar vermemesi amacıyla ankraj tercih edilmektedir.

Kimyasal Ankraj (Epoksi) Nedir?

Tıpkı ankraj demirinde olduğu gibi zemine güçlü ve basit bir şekilde tutturmak için kimyasal ankraj çeşitleri de kullanılmaktadır. Piyasada epoksi olarak da geçmektedir. Kendine has yapısı sayesinde güçlü tutunma sağlayan kimyasal dübel çok hızlı bir şekilde betonlaşma sağlayan yapısı sayesinde ankraj demirini zemine ya da duvarlara sabitlemektedirler. Çok kısa süre içerisinde betonlaşan yapısı ile ankraj demiri gövdesi üzerindeki kademelerine tutunarak zemine sabitleme yapar.

Benzer Yazılar

admin 0 Yorumlar